Amtssprache von VI
Amtssprache von Amerikanische Jungferninseln
Amtssprache(n) von VI - Amerikanische Jungferninseln ist / sind
- Englisch
Erstellt: 2012-07
Negerhollands
...
A language of U.S. Virgin Islands
...
Alternate Names: Dutch Creole
...
Location: Formerly in Leeward Islands, Puerto Rico, Saint John, Saint Thomas, United States Virgin Islands.
...
Negerhollands (Creole Dutch)
...
Alternate Names: Dutch Creole
Population: No known L1 speakers. L2 users: May be some remaining L2 speakers.
Location: Formerly in Leeward Islands, Puerto Rico, Saint John, Saint Thomas, United States Virgin Islands.
...
Negerhollands "hollands" "van hollen honk Nederland";
...
Ook op de Maagdeneilanden is een aparte variant van het Nederlands ontstaan, namelijk het Negerhollands. Die taal is inmiddels verdwenen, maar er zijn geschrift en van bewaard gebleven waaruit bijvoorbeeld blijkt dat men "rum" aldaar keelduivel noemde en met borstlat "de strook langs de knopen van een overhemd" aanduidde. Negerhollandse woorden zijn bovendien overgenomen door het Creools-Engels van de Maagdeneilanden. En dankzij die leenwoorden weten we dat een stoomboot in het Nederlands van de Maagdeneilanden een zeekaros werd genoemd (overgenomen in het Creools-Engels als zekarosi), dat hondenkloot werd gebruikt als naam voor een plant, en dat men met de eufemismen vrouwenplek en mannenplek (frouple en man ple) de vrouwelijke respectievelijk mannelijke genitalien aanduidde. In het Negerhollands en het Creools-Engels van de Maagdeneilanden noemt men tot slot een "aanvoerder, leider" geen hoofdman, zoals in het Standaardnederlands, maar kopman.
...
Creools-Engels van de Maagdeneilanden, de Engelse creooltaal die op de Amerikaanse en Britse Maagdeneilanden wordt gesproken. Op de Maagdeneilanden ontstond in de zeventiende eeuw de creooltaal Negerhollands (zie aldaar). Het Creools-Engels van de Maagdeneilanden is in de achttiende eeuw ontstaan op het eiland Sint-Kruis, dat voornamelijk werd bevolkt door Engelsen, Schotten en Ieren. In de negentiende eeuw stapten sprekers op de andere Maagdeneilanden over van het Negerhollands op het Creools-Engels. Wel behield men daarin allerlei leenwoorden uit het Negerhollands; het alfabetisch lexicon bevat er ongeveer 270, zoals aarde, achter, bedstee, bloem, dank u, opzichter, plantage, spektakel "herrie", terpentijnboom en vrouwvolk. Ook allerlei woorden voor ziektes en aandoeningen zijn uit het Nederlands overgenomen, zoals balbreuk, cholera, koppijn, stomdronken, tandpijn, en bombeen en roosvoet, beide voor "elefantiasis", een in de tropen veel voorkomende aandoening. Verder eufemismen als vrouwenplek en mannenplek voor vrouwelijke respectievelijk mannelijke genitalien. Ook treff en we Nederlandse dialectwoorden aan, zoals honderdpoot voor "duizendpoot", ruggenbeen voor "ruggengraad" en taat, taai voor "vader".
...
Negerhollands, een uitgestorven creooltaal gebaseerd op het Nederlands, gesproken op de Amerikaanse Maagdeneilanden (vroeger de Deense Antillen genaamd), met momenteel ongeveer 100.000 inwoners. Omstreeks 1665 opende de wic enkele posten op enkele van de Maagdeneilanden, met name Sint-Th omas, Sint-Jan en Sint-Kruis. Deze eilanden liggen ten noordwesten van de Bovenwindse Nederlandse Antillen. Er vestigden zich Nederlanders en Vlamingen, met name uit Zeeland en westelijk Vlaanderen, en vanaf ongeveer 1700 ontstond hier het Negerhollands, een op het Nederlands gebaseerde creooltaal. De eilanden zijn nooit Nederlands geweest. Aan het einde van de zeventiende en in het begin van de achttiende eeuw werden ze in bezit genomen door de Deense West-Indische Compag nie. Er woonden toen al een paar honderd Nederlandse (Zeeuwse en Vlaam se), Engelse en Deense plan ters; het aantal slaven zal niet veel meer zijn geweest. De oorspron kelij ke indiaanse bevolking was al sinds 1600 uit ge storven. Toen de Denen zich de eilanden toe-eigenden, werd er al een rudimen taire vorm van Neger hollands gesproken. Waarschijnlijk hebben Nederlandse planters en hun slaven de taal meegenomen van het Antillen-eiland Sint-Eusta tius. Tot aan het eind van de achttien de eeuw voerden de Denen vervol gens vanuit de Goudkust bijna 80.000 sla ven aan. Het aan tal blanken, vaak Nederlanders in Deense dienst, steeg ook, maar slechts met een paar honderd. In de loop van de achttiende eeuw was er op iedere vijft ien slaven een blanke. Toen rond 1730 hernhutters, Mo ra vische zendelin gen, de eilan den begonnen te kersten en, spraken de slaven Negerhol lands, een enke ling zelfs Neder lands. In 1736 onderwezen de hernhutters de slaven in de aldaar gebruikte omgangstaal, en ze maakten in dat jaar voor het eerst melding van deze creooltaal, sterker nog, het woord creools als taalnaam begint hier zijn internationale carriere. De hernhutters noemden de taal carriolse, cariolisch, criolisch, creolisch. Vanaf 1739 verschenen er gedrukte publicaties van psalmboeken, abc-boekjes en het Nieuwe Testament, die door de Duitse missionarissen in het Negerhollands waren vertaald. Aan deze zendelingen danken we dan ook een vrij goede beschrijving van het Negerhollands in de achttiende eeuw: van deze taal is veel meer bekend dan van de andere Nederlandse creooltalen, Berbice-Nederlands en Skepi-Nederlands. Al in 1770 verscheen een grammatica van de taal van de hand van de op Sint-Thomas geboren Deen J.M. Magens, en in hetzelfde jaar publiceerde de Duitse zendeling C.G.A. Oldendorp een omvangrijk Duits-Negerhollands woordenboek.
Tot aan het einde van de achttiende eeuw was Negerhollands de belangrijkste taal op Sint-Thomas. Daar na won het Engels langzaam terrein, een proces dat op de an dere eilanden al wat eerder was begonnen. In de negentiende eeuw stapten velen over van Negerhollands op de Engelse creooltaal die op de eilanden was ontstaan, het zogeheten Creools-Engels van de Maagdeneilanden (zie aldaar). Toen de Denen de eilan den in 1917 aan de Verenigde Staten verkoch ten, spraken alleen oudere bewoners nog Negerhollands. De laatste spreekster van het Negerhollands stierf in 1987.
...
Übersichtskarte
...
De woordenschat van het Negerhollands is voor een belangrijk deel Neder lands: in het alfabetisch lexicon staan ongeveer 3600 Negerhollandse woorden die teruggaan op het Nederlands. Een deel daarvan is een spreektaalvorm (folluk "volk", an "aan") of een dialectwoord, met name uit het Zeeuws of West-Vlaams, bijvoorbeeld hof "tuin", kachel "veulen", kot "hok" en ronkertje "dier dat ronkend geluid geeft , meikever" in het Negerhollands "kolibri, bij". Verder valt aan de woordenschat de spelling op: de Nederlandse woorden zijn in een vroegere fase genoteerd en hebben daarom een spelling die inmiddels in het Nederlands verouderd is, bijvoorbeeld aangetoont, aerdbeeving, afwasch, neegentien. Uiteraard bevat de woordenschat alle woorden die in het dagelijkse leven voorkomen, met werkwoorden als bakken, baren, barsten, bedriegen, betalen, ergeren en kijken, en bijvoeglijke naamwoorden als mooi, naakt, nat, nou, nederig, net, nieuw. Verder bevat de woordenschat een zeer groot aantal religieuze woorden die te danken zijn aan de vertaalwerkzaamheden van de hernhutters en waarvan onduidelijk is in hoeverre zij in het dagelijks gebruik een rol gespeeld hebben. Denk aan woorden als aalmoes, aanbidden, afgod, bekeren, bidden, catechisatie, christen, discipel, dominee, dopen, duivel, engel, evangelie, farizeeer, gebed, heiden, , paradijs, penitentie en zondvloed.
...
Erster zu vermehrender und wo nöthig zu verbessernder Versuch (1767/68) sowie das anonyme, Johan Christopher KØrbitz Thomsen Kingo (J.C. Kingo) zugeschriebene "Vestindisk Glossarium"
"Criolisches Wörterbuch" hrsg., eingel. u. mit. Anm. versehen v. Stein, Peter.
"Vestindisk Glossarium" hrsg., eingel. u. mit Anm. versehen v. Voort, Hein van der
Es ist dies die Edition des ältesten Wörterbuchs einer Kreolsprache, 1767/68 verfaßt, zusammen mit einer etwa gleichzeitig entstandenen Wortliste zur gleichen Kreolsprache, dem auf den damals dänischen Jungferninseln gesprochenen Negerhollands. Die mehr als 3400 Einträge sind in Art und Umfang sehr unterschiedlich, sie reichen von einer einfachen Übersetzung des deutschen Lemmas bis hin zu langen Artikeln mit phraseologischen und syntaktischen Beispielen sowie metalinguistischen Kommentaren. Das Wörterbuch ist ein wichtiges Sprachdokument aus der Frühzeit einer Kreolsprache, was in bescheidenerem Maße auch für die unter dänischem Einfluß entstandene Wortliste gilt, und es ist ein in seiner Art herausragendes Dokument zur Lexikographie im 18. Jahrhundert im deutschen Sprachraum.
ISBN : 3-484-30969-5
1996. IX, 193 Seiten; 6 Abbildungen. Kartoniert
Lexicographica. Series Maior 69
74,00 €
Oldendorp, Christian Georg Andreas