...
ndl. "abstraheren" [in gedachte afzonderen] {1532 in de rekenkundige betekenis "aftrekken"; de huidige betekenis 1824} - lat. "abstrahere" ["wegtrekken"] (vgl. "abstract").
...
"abstraheren"
Woordsoort
Type werkwoord
Functie zelfstandig werkwoord
...
"abstraheren" - "ab-"
ndl. "contraheren" ww. "(zich) samentrekken",
categorie: leenwoord
...
Ontleend aan Latijn "contrahere" = "samentrekken", "een verdrag sluiten" (waaruit ook contract), gevormd uit "com-" = "samen-" en "trahere" = "trekken", zie "tractor".
Het werkwoord betekende in het Vroegnieuwnederlands eerder "een contract sluiten" [1537; WNT Aanv.]; deze betekenis wordt na de 18e eeuw nog maar weinig aangetroffen, maar is nog wel aanwezig in Verschueren [1941].
"contractie" zn. "samentrekking". Vnnl. "contractie" 'id.' [1669; Meijer]; nnl. "samentrekking van woorddelen", "verkorting" [1847; Kramers], "samentrekking van spieren" [1855; WNT Aanv.]. Ontleend aan Latijn "contractio" = "samentrekking", afleiding van het werkwoord "contrahere".
ndl. "contraheren" ww. "(zich) samentrekken"
...
"Detraheren" - "aftrekken"
"Detraheren" - "aftrekken"
...
ndl. "extraheren" ["uittrekken"] {1477} - latijn "extrahere" ["uittrekken", 2uitrukken", "naar buiten halen"], van "ex" ["uit"] + "trahere" ["trekken"].
...
"-tract-", "-trah-", "-trai-"
lat. "trahere", "tractum" = ndl. "trekken"
Nederlands betekenis Engels Frans abstract los van bijkomstigheden abstract abstrait abstraheren veralgemenen abstract abstraire - aantrekken attract (attirer) contractie samentrekking contraction contraction - afleiden, verstrooien distract distraire extract aftreksel; uittreksel extract extrait (abrégé) - gradenboog protractor (rapporteur) - aftrekken subtract soustraire - spoor trace trace tracer spoormaker, b.v. radioaktieve stof tracer traceur tractor trekker tractor tracteur trailer oplegger, aanhangwagen trailer (remorque) trainen steeds oefenen train entraîner traineren rekken - traîner - (karakter)trek trait trait trawler, treiler vissersschip met sleepnet trawler - trein meegetrokken reeks train train
lat. "tractare" = ndl. "behandelen" (frz. "traiter")